Denizanası Sokmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
Denizanaları her okyanus ve denizde sıklıkla görülür. Denizanası dokunaçlarında, nematosist adı verilen küçük ve içi zehir dolu mızrakları vardır. Bunları kurbanlarına saplayarak zehirlenmelere neden olurlar. Aslında çoğunluğu zararsız olmasına rağmen, bazı türleri yerel (lokal) ve tüm vücudu ilgilendiren (sistemik) reaksiyonlara neden olur. Çoğu zaman, sadece küçük ve genellikle yanıklara benzeyen kaşıntılı reaksiyonlara neden olurlar. Bu lezyonlar genellikle birkaç gün ile birkaç hafta arası bir sürede kendiliğinden iyileşir. Nadir de olsa sokma yerinde sonradan renk değişikliği meydana gelir.
Kutu denizanası ve mavi şişe denizanaları zehirli denizanalarıdır. Bu türlere Türkiye’de pek rastlanılmamaktadır.
Denizanası sokmasında görülen belirti ve bulgular:
Yara yerindeki yerel belirti ve bulgular:
- Kızarıklık
- Ağrı
- Kaşıntı
- Uyuşma ve karıncalanma
- Cilt döküntüleri ve püstüller (Ciltte, içerisinde cerahat bulunan kabarık lezyonlar) meydana gelir.
Tüm vücudu ilgilendiren (Sistemik) belirti ve bulgular:
- Kas ağrısı
- Kusma
- Terleme
- Huzursuzluk
- Tansiyonda yükselme
- Karın ağrısı
- Göğüs ağrısı
Denizanası sokmalarında ilkyardım uygulama basamakları
- Kişinin sokma bölgesini ovmasını önleyin.
Çünkü zehrin vücuda daha fazla yayılmasını önlemiş olursunuz. Bu durum sokulan veya zehirlenmiş bölgenin ovalanması işlemi zehrin daha hızlı bir şekilde dolaşıma dahil olmasına neden olur. - Denizanasının dokunaçlarını çıkarın.
Ancak bu işlemi yaparken dokunaçlar yapışık durumda ise bunları kredi kartı gibi düz bir nesne kullanarak kazıyarak çıkarın. Ayrıca bu işlemi asla delici ve kesici aletlerle bölgede kanamaya neden olacak şekilde yapmayın. - Nematosistlerin etkisiz hale getirilmesi için coğrafi bölgeye ve denizanası türüne göre sokmanın olduğu yere ısı uygulaması yapılmalıdır.
- Tatlı su uygulaması yapmayın.
Çünkü, tatlı su nematosistlerdeki zehirin açığa çıkmasına ve daha fazla zehirlenmeye neden olur. - Denizanasının türünden emin değilseniz temas bölgesini sadece deniz suyu ile iyice durulayın.
- Ölümcül denizanası olan bölgelerde hemen 112 acil yardım numarasını arayarak ya da aratarak yardım isteyin.
Denizanası sokmalarında dikkat edilmesi gereken hususlar:
- Denizanası sokmalarının tedavisinde basınçlı bandajlar kullanılmaz.
- Ağrının giderilmesi için alüminyum sülfat, et ve et suyu gibi ajanlar yara üzerine uygulanmaz.