İlk yardım gerektiren durum ani solunum ve kalp durmasından tutun, kanama, yaralanma, yanık, sıcak çarpması, donma, kırık, çıkık, burkulma, bilinç bozuklukları, zehirlenme, hayvan ısırmaları, göze, kulağa ve buruna yabancı cisim kaçmaları ve boğulmalara kadar giden hayatı tehdit eden bir çok durumda İlk Yardımın Temel Uygulamaları ile hastaya müdahale etmek gerekir.
İlkyardımcı etkin bir eğitimden sonra kazalarda ve hayatı tehdit eden durumlarda, sağlık görevlisi olay yerine ulaşana kadar hastaya hızlı, güvenli ve etkili bir müdahale yapabildiğinde hastaların sağ kalım oranları direkt etkilenmektedir.
İlk Yardımın Temel Uygulamaları
Koruma
Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sonuçların daha kötüye gitmesini önlemek için olay yerinin değerlendirilmesini ve gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasını kapsayan uygulama korumak uygulamasıdır. Bu aşamada ilk Yardımcı olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri önceden belirleyerek güvenli bir ortam oluşturmaya çalışmalıdır. Bu durum gerçekleşecek ikinci kazanın önüne geçmesi açısından oldukça önemlidir.
İlk Yardımcı önce kendi can güvenliği sağlamalı, sonrasında hasta ve çevrenin güvenliğini sağlamalıdır.
Bildirme
Bildirme yaşanılan durum ne olursa olsun tespit edildikten hemen sonra olayın 112 Acil Çağrı Merkezi'ne bildirilmesidir. İlk Yardımcı bu süreçte hastanın yakınına ulaşmaya çalışarak zaman kaybetmemelidir. Bu aşamada hastanın transfere ihtiyacı olmasa bile 112 Acil Çağrı Merkezi'ndeki sağlık personelinde yapılacak ilk yardım müdahaleleri ile ilgili bilgi alarak yardım isteyebilir.
Hastanın transfere ihtiyacı olması halinde taksi, binek vb. araçlarla transferi uygun değildir. Hastaneye gidecek kadar geçirilecek süre düşünüldüğünde bu sürede hastanın durumu ağırlaşabilir ve transfer sırasında acil yardıma ihtiyaç duyulabilir. Günümüz koşullarında neredeyse yoğun bakım standartları donanımlı olan ambulans kabini ve ekibi transfer sırasında gerçekleşebilecek en kötü senaryoya bile müdahale edebilecek kapasitededir.
Hastaneye gidilecek mesafenin uzun olması halinde ise 112'den uçak ambulans, helikopter ambulans gibi hava ambulans araçları desteği istenebilir.
Kurtarma
Bu aşamada hastaya yapılacak ilk yardım uygulaması belirlenir ve kurtarma işlemine başlanır. İlk yardımcı bu aşamada sakin, doğru ve etkin bir müdahalede bulunmalıdır.
İlkyardımcının Müdahale İle İlgili Öncelikli Yapması Gerekenler Nelerdir?
- Hasta veya kazazedenin genel durumu değerlendirilir. Bu işleme bilinç kontrolü ve ABC kontrolü ile başlanmalıdır. Bu sayede öncelikli müdahale edilecekler yaralanmalar belirlenir.
- Hastanın korku ve endişeleri gidermek için psikolojik ilk yardım uygulanır.
- Etrafta yardımcı olabilecek soğuk kanlı kişiler organize edilir.
- Hastanın durumunun daha kötüye gitmesini önlemek için ortamdaki tüm imkanlardan yararlanılır.
- Kırık, çıkık ve burkulmalara yerinde müdahale edilir.
- Genel olarak her hasta sıcak tutulmalıdır. Yanık ve sıcak çarpması durumları hariç...
- Hastanın yarasını görmesine izin verilmez. Ancak yapılacak tüm işlemler hastaya anlatılır.
- Hiç bir müdahale sırasında hasta hareket ettirilmez. Eğer olay yerinde ikinci kaza, patlama, yangın vb. gibi bir tehlike yoksa...
- Hasta en uygun yöntemlerle, en yakın hastaneye transfer edilmelidir.