Birçok konutta sıcak su ihtiyacı için merkezi sistem ve kombiler kullanılsa da, şofbenler hala bazı hanelerde kullanılmaktadır. Elektrikle çalışanlar genellikle arıza nedeniyle elektrik çarpmalarına, patlamalara ve yanıklara sebebiyet verirken doğalgaz ve tüple çalışanlar ise solunum yolu zehirlenmelerine neden olmaktadır. Şofben zehirlenmelerinde ilk yardım ile ilgili bilmeniz gerekenlerin başında; aslında doğalgaz zehirli değildir. Şaşırmış olabilirsiniz ancak 6 metreküpten daha küçük ve iyi havalandırılmamış ortamlarda şofben kullanıldığında ortamdaki oksijeni tükettiğinden hastalar oksijen seviyesinin azalmasına bağlı olarak boğulurlar ve bu nedenle hayatını kaybederler.
Ayrıca şofben, bütan gaz ve tüp kaçakları karbon monoksit zehirlenmelerine neden olurlar. Karbon monoksit oksijenin kanımızda tutunarak bütün vücudumuza yayıldığı hemoglobin hücresine oksijenden çok daha fazla tutunarak oksijeni hücre dışına iter. Bu durum oksijen transferinde ve kullanımında bozulmalara neden olarak hayati organların oksijensiz kalarak durumun hızlı bir şekilde kötüye gitmesine neden olur.
Öncelikle şofben zehirlenmelerine karşı alınması gereken önlemleri aşağıda sıralıyoruz;
- Şofben kullanımı yerine alternatif ısıtma yöntemlerini tercih edin.
- Sadece şofben kazaları için değil, kayma, düşme, bayılma gibi kazalardan dolayı rahatlıkla ortamı terketmek ve yardım istemek için banyo içeriden kilitlenmelidir.
- Şofben iyi bir tahliye sistemiyle birlikte kullanılmalıdır.
- Şofbenin olduğu ortam küçük olmamalı ve ortamda bol hava sirkülasyonu olmalıdır.
- Şofbenle tüp arasındaki bağlantı 125 cm’den uzun olmamalıdır.
- Uzun süredir banyodaki vakit geçiren kişiler belirli aralıklarla kontrol edilmelidir.
Şofben zehirlenmelerinde ilk yardım
- Hastayı ortamdan uzaklaştırın. Bu mümkün değilse hastanın ağız ve burnuna maske veya nemli bir bez tutun. Bu daha fazla zehirlenmeyi engelleyecektir.
- Ortamın havalandırılmasını sağlayın.
- Hastanın bilincini kontrol edin. Eğer bilinç yoksa hastaya koma (kurtarma, iyileşme, derlenme) pozisyonu verin.
- Hastanın yaşamsal bulgularını ve ABC'sini değerlendirin.
- Yaşamsal bulguları alınamıyorsa 112 Acil Sağlık Hattı'ndan yardım isteyin ve yönlendirme alın.
- Gerekliyse hastanın transferini sağlayın.
- Eğer hastanın bilinciyle birlikte solunumunu da yoksa Temel Yaşam Desteğine başlayın.
- Temel Yaşam Desteğini hastadan belirti gelinceye kadar devam edin. Belirti gelmezse 112 ekibi olay yerine ulaşana kadar devam edin. Ya da İlk yardıma devam edemeyecek düzeye yorulana dek devam edin.
Karbon monoksit zehirlenmelerinde ilk yardım nasıl olmalıdır?